Felle kritiek van AI-experts
De brief van 12 mei, ondertekend door onder anderen Geoffrey Hinton, stelt dat OpenAI’s oorspronkelijke plannen om de controlerende macht van de non-profit over de for-profit tak te beperken een onaanvaardbare verschuiving richting investeerdersrendement zou betekenen. De critici waarschuwen dat zonder strikte waarborgen de ontwikkeling van gevaarlijke AI-technologieën versneld kan worden, ten koste van de maatschappelijke veiligheid.
Hervorming of schijnoplossing?
Hoewel OpenAI in mei deels terugdraaide en de non-profit weer een grote aandeelhouder van de PBC maakt, vinden de tegenstanders dat deze “stap in de goede richting” slechts cosmetisch is. Zij betogen dat de herstructurering nog altijd niet afdwingt dat de PBC de missie “AI ten dienste van de mensheid” boven elke winstdoelstelling plaatst.
Publiek belang versus winstoogmerk
Momenteel is de bestaande for-profit entiteit juridisch verplicht om haar charter en missie altijd voor investeerdersbelangen te laten gaan. Bij de overgang naar een PBC vervalt deze harde verplichting, waardoor besluiten primair kunnen worden gestuurd door winstverwachtingen, zoals investeerders die een snel rendement zoeken, in plaats van investeringen in veilige, ethisch verantwoorde AI-onderzoeken.
Non-profit verliest sturende macht
Vandaag heeft de non-profit OpenAI als enige bestuurder volledige operationele controle, inclusief het ontslagrecht van leidinggevenden. In de voorgestelde PBC-structuur zou die macht worden ingeperkt: de non-profit blijft aandeelhouder maar verliest de verregaande juridische instrumenten die procureurs-generaal nodig hebben om naleving van de maatschappelijke doelstellingen te handhaven.
OpenAI slaat terug
In reactie op de brief stelt OpenAI dat de non-profit “onverkort de controle over de PBC behoudt, punt uit.” Zij benadrukken dat de nieuwe structuur juist flexibeler kapitaal aantrekt — meer dan 13 miljard dollar van Microsoft en anderen — zonder concessies te doen aan de bescherming van de publieke missie en zonder de non-profit machteloos te maken.
Musk’s juridische tegenoffensief
Elon Musk, zelf inmiddels vennoot in concurrent xAI, ondersteunt de kritiek en is een van de eisers in een rechtszaak tegen OpenAI wegens schending van het oprichtingscontract. Zijn advocaat bestempelt de nieuwe PBC-vorm als “window dressing” en sluit zich aan bij de zorgen dat OpenAI afwijkt van haar oorspronkelijke maatschappelijke mandaat.
Ethiek als ijkpunt voor de toekomst
De discussie rondom OpenAI’s herstructurering illustreert de bredere spanning in de AI-sector tussen snelle innovatie en ethische verantwoordelijkheid. Critici blijven aandringen op bindende garanties die winstmotieven temperen en de publieke veiligheid en menselijke waarden centraal stellen.
Toegang en lokale innovatie
Om AI-oplossingen breed toegankelijk te maken, is het van cruciaal belang dat tools inspelen op taal- en cultuurverschillen. Door te investeren in Nederlandstalige documentatie en voorbeelden, kan OpenAI de adoptie in Nederland versterken en ontwikkelaars stimuleren lokale toepassingen te bouwen. Een goede vertaling van interfaces en handleidingen helpt bij het vertrouwd raken met de mogelijkheden van nederlands chatgpt, waardoor gebruikers in Nederland sneller en effectiever gebruik kunnen maken van geavanceerde AI-diensten.
